Meme kanserli kadınların cinsel sorunlarına yönelik PLISSIT model doğrultusunda verilen cinsel eğitimin etkinliği

AMAÇ: Araştırma meme kanseri tanısı konulan kadınların cinsel sorunlarına yönelik PLISSIT model doğrultusunda yapılan cinsel eğitimin cinsel sorunlar üzerindeki etkinliğini belirlemek amacıyla yapılmıştır.
GEREÇ ve YÖNTEMLER: Randomize kontrollü bu çalışma; meme kanseri tanılı, cinsel disfonksiyonu olan 66 kadın (Çalışma Grubu=32, Kontrol Grubu=34) ile gerçekleştirilmiştir. Veriler; Haziran-Aralık 2021’de, katılımcılarla iki kez görüşme sağlanarak “Tanıtıcı Bilgi Formu”, “Arizona Cinsel Yaşantılar Ölçeği (ASEX)”, “Kadın Cinsel İşlev Ölçeği (FSFI)” ve “Cinsel Uyum ve Beden İmajı Ölçeği (CUBİÖ)” kullanılarak toplanmıştır. Ayrıca çalışma grubuna PLISSIT model doğrultusunda hazırlanan “Sağlıklı Cinsel Yaşam Eğitim Broşürü ve Sunumu” eşliğinde eğitim verilmiştir.
BULGULAR: Katılımcılar sosyodemografik, obstetrik, cinsel yaşam, tanı- tedaviye ilişkin özellikler bakımından değerlendirildiğinde gruplar istatistiksel olarak benzer bulunmuştur (p>0,05). Çalışma ve kontrol grubundaki kadınların FSFI ve CUBİÖ ilk değerlendirme puanları benzerdir (p>0,05). Çalışma grubuna verilen eğitim sonrası; katılımcıların FSFI ilk (6,26±1,39) ve son (8,17±1,35) değerlendirme puanları arasında olumlu yönde fark saptanmıştır (p<0,000). Cinsel uyum ve beden imajı ölçeği puanları incelendiğinde ise katılımcıların cinsel fonksiyonlar üzerine etkisi alt boyut ilk (-0,99±0,51) ve son (-0,65±0,51) değerlendirme puanları arasında olumlu yönde (p=0,002); sonraki beden imajı alt boyut ilk (4,27±0,43) ve son (3,91±0,63) değerlendirme puanları arasında olumsuz (p<0,001) yönde farklılık olduğu belirlenmiş olup, diğer alt boyutlarda anlamlı fark saptanmamıştır (p>0,05).
SONUÇ: Çalışma sonucunda; PLISSIT model doğrultusunda verilen cinsel eğitim sonrası çalışma grubundaki kadınların FSFI puanlarının arttığı; CUBİÖ cinsel fonksiyonlar üzerine etkisi alt boyut puanının arttığı, sonraki beden imajı alt boyut puanının azaldığı saptanmıştır. Sonuç olarak; meme kanserli kadınlara verilen sağlık hizmeti kapsamına PLISSIT modele dayalı cinsel eğitimin entegre edilmesinin cinsel sağlık üzerine olumlu etkileri olduğu görülmüştür.

The effectiveness of sexual education provided in line with PLISSIT model for sexual problems of women with breast cancer

OBJECTIVE: Research was conducted to determine the effectiveness of sexual education on sexual issues in line with the PLISSIT model for women diagnosed with breast cancer.
MATRERIAL and METHODS: Randomized controlled type study; it was conducted with 66 women diagnosed with breast cancer and sexual dysfunction (Study Group=32, Control Group=34). The data was collected twice between June-December 2021, using “Introductory Information Form”, “Arizona Sexual Experiences Scale (ASEX)”, “Female Sexual Functioning Index (FSFI)”, “Sexual Adaptation and Body Image Scale (SABIS)”. The working group was also taught to provide “Healthy Sexual Education Brochure and Presentation” based on the PLISSIT model.
RESULTS: When the participants were evaluated in terms of sociodemographic, obstetric, sexual life, diagnosis, treatment-related characteristics, the groups were found to be statistically similar (p>0.05). The first evaluation scores of women in the study and control groups on the FSFI and SABIS are similar (p>0.05). After the training given to the study group; a positive difference was detected between the participants first (6.26±1.39) and last (8.17±1.35) FSFI evaluation scores (p<0.000). When SABIS were examined, the effect of the participants on sexual functions sub-dimension was found to be positive (p=0.002) between the first (-0.99±0.51) and last (-0.65±0.51) evaluation scores; it was determined that there was a negative (p<0, 001) difference between the first (4.27±0.43) and last (3.91±0.63) evaluation scores of the body image sub-dimension, no significant difference was detected in the other sub-dimensions (p>0.05).
CONCLUSION: The result of the working; after the sexual education given in line with the PLISSIT model, the FSFI scores of the women in the study group increased; it was determined that the SABIS effect on sexual functions subscale score increased, while the subsequent body image subscale score decreased. In conclusion, the integration of sex education based on the PLISSIT model in healthcare for women with breast cancer has shown positive effects on sexual health.